📚 Star Wars. Kolekcja Legend: Darth Plagueis | recenzja powieści Jamesa Luceno

2025 rok to naprawdę dobry rok dla fanów Star Wars w Polsce. To właśnie w tym roku w naszym kraju wystartowała Kolekcja Legend od wydawnictwa Olesiejuk. Wspomniana Kolekcja jest też dostępna w ramach ekskluzywnych wydań w twardej okładce, barwionymi brzegami oraz wspaniałym pudełku. W pierwszym rzucie do sprzedaży trafiła oczekiwana przez fanów powieść Darth Plagueis od Jamesa Luceno. Przyznam szczerze, że z powieściami z Legend nie miałem zbyt wiele styczności i była to moja pierwsza lektura książki Darth Plagueis i miałem spore oczekiwania.

Opis dostarczony przez wydawnictwo:

Historia tragedii Dartha Plagueisa zwanego „Mądrym” oraz geneza największego zła – mistrza Sithów, Palpatine’a.

Darth Plagueis – najgenialniejszy z lordów Sithów w historii. Jedyną rzeczą, jakiej pragnie, jest władza absolutna, a jedyną rzeczą, jakiej się obawia – jej utrata. Jako uczeń zgadza się podążać wyboistą ścieżką nauk Sithów, a kiedy nadejdzie właściwy czas, obali swojego mistrza… i poprzysięgnie sobie, że jego nigdy nie spotka podobny los – bo jako jedyny adept Ciemnej Strony Mocy poznał tajemnicę władzy ostatecznej… władzy nad życiem i śmiercią.

Darth Sidious, uczeń Plagueisa, pod okiem swojego mistrza potajemnie zgłębia nauki Sithów, a oficjalnie pnie się po szczeblach władzy – najpierw jako senator, potem jako Kanclerz, by ostatecznie obwołać się Imperatorem galaktyki.

Dwaj Sithowie: Darth Plagueis i Darth Sidious – mistrz i uczeń – zamierzają podbić galaktykę i unicestwić zakon Jedi. Czy jednak zdołają wyzwolić się z okowów bezwzględnych tradycji Sithów? A może pragnienie władzy i marzenie o życiu wiecznym doprowadzą ich do zagłady?

Od ponad czterdziestu lat powieści osadzone w odległej galaktyce wzbogacają świat Star Wars, oferując fanom możliwość kontynuowania przygody poza ekranem. George Lucas, tworząc Gwiezdne Wojny, wykreował uniwersum rozpalające wyobraźnię i inspirujące wielu autorów. Uczynił je przestrzenią, w której inni mogli opowiadać swoje historie. Tak narodził się rozszerzony wszechświat, czyli Expanded Universe (EU), obejmujący książki, komiksy, gry wideo i wiele innych dzieł.

Expanded Universe do dziś stanowi natchnienie dla twórców Star Wars i funkcjonuje pod nazwą Legendy. Współczesne opowieści gwiezdnowojenne czerpią pomysły, postaci i wątki fabularne z tego bogatego dziedzictwa. Kolekcja Legend przybliża jedne z najważniejszych i najbardziej ukochanych historii rozgrywających się dawno, dawno temu w odległej galaktyce.

Oczekiwania to naprawdę zabawne zjawisko – już z góry decydują, czy uznamy coś za dobre, czy złe. Zagrożenie jest oczywiste: książki bywają przed premierą zbyt mocno rozdmuchane, a oczekiwania stają się tak wysokie, że nie sposób im sprostać. Zwłaszcza w społeczności fanów Star Wars zdarza się to niestety zbyt często.

Darth Plagueis autorstwa Jamesa Luceno był prawdopodobnie jedną z najbardziej wyczekiwanych w Polsce wznowień powieści w ostatnich latach. Sam pomysł na książkę był odważny i ryzykowny, ponieważ dotyka tła fabularnego Dartha Sidiousa, czyli Imperatora Palpatine’a – bez wątpienia największego złoczyńcy z sześciu filmów Star Wars. Także ta powieść została ogromnie rozreklamowana – niektórzy fani obawiali się jednak, że książka „odczaruje” Palpatine’a albo uczyni go zbyt ludzkim. Czy mimo to warto ją przeczytać – dowiecie się z mojej recenzji.

Na początek chcę was uspokoić – Darth Plagueis nie niszczy postaci Palpatine’a. Wręcz przeciwnie – czyni go jeszcze bardziej złowieszczym i chłodnym. Nie poznajemy Palpatine’a jako słodkiego chłopca. Dla mnie niezwykle istotna w powieściach jest autentyczność postaci. Jak Palpatine zachowuje się w książce? Czy jego działania przypominają te filmowe? Tak! Są autentyczne i pasują do człowieka, który miał stać się Imperatorem galaktyki Star Wars.

Prawda, kłamstwo, droidy, klony, niewolnicy, obywatele – wszystko to narzędzia Sithów. Jak wiemy, Palpatine manipulował Anakinem i potrafił tak wpłynąć na młodego Skywalkera, by przeszedł na ciemną stronę. Duża część książki koncentruje się na Sidiousie i jego przebiegłych intrygach, ukazując bardzo wyraźnie, jak młody Palpatine, którego poznajemy w tej książce, stał się sadystycznym lordem Sithów znanym z filmów. Kilka razy jego działania wywołały u mnie dreszcze. Czytelnik dowiaduje się więc, jak Palpatine doszedł do władzy i skąd brały się jego motywacje.

Darth Plagueis był Mrocznym Lordem Sithów, tak potężnym i mądrym, że potrafił używać Mocy, by wpływać na midichloriany i tworzyć życie. Miał tak ogromną wiedzę o ciemnej stronie, że był w stanie zapobiegać śmierci tych, którzy byli mu bliscy.

— Palpatine o Darcie Plagueisie, Epizod III

Przechodząc do głównej postaci, warto przede wszystkim zaznaczyć, że James Luceno znakomicie ożywił Dartha Plagueisa. Muszę jednak przyznać, że miałem pewne obawy – Plagueis to Muun, a jak wiemy, uniwersum Star Wars lubi stereotypy. Obawiałem się, że zostanie przedstawiony jako typowy „bankier”. Luceno jednak świetnie sobie z tym poradził – uczynił z Plagueisa coś na wzór Hrabiego Monte Christo. Podobnie jak Sidious, Plagueis prowadzi podwójne życie – i robi to z ogromną intensywnością. W niektórych scenach Plagueis w błyskawicznym tempie zmienia się z negocjatora w zabójcę. Luceno stworzył bardzo złożoną postać, która zdecydowanie wyróżnia się na tle większości innych Sithów.

Na początku czytanie było dla mnie nieco wymagające – ale gdy Darth Plagueis spotyka Palpatine’a i zaczyna go kształtować na Dartha Sidiousa, historia nabiera niesamowitego tempa. Robi się naprawdę ekscytująco! Awans obu Sithów przez sprytne intrygi polityczne i oczywiście działalność przestępczą czyta się bardzo płynnie. Niektórzy mogą zarzucać książce zbytnią filozoficzność i nadmiar wątków gospodarczych. Twierdzą też, że jest zbyt mało konfliktów. Ale tak naprawdę Darth Plagueis to dopracowany i bardzo inteligentny thriller polityczny, który stanowi tło dla prequeli. Osobiście nie przepadam za powieściami Star Wars, w których pojawiają się przypadkowe bitwy, tylko po to, by postacie mogły wyjąć miecze świetlne. Darth Plagueis to mile widziana odmiana. Sceny walki są nieliczne, ale za to bardzo emocjonalne i porażające. Co najważniejsze – mają ogromne znaczenie dla rozwoju postaci i pokazują, jak bardzo dwaj główni bohaterowie zaczynają czerpać przyjemność z przemocy.

Na koniec mam jeszcze dwie uwagi dotyczące stylu pisania Luceno, które warto podkreślić:

• Podczas gdy wiele powieści stara się budować napięcie, nie zdradzając, kto zginie, Luceno nie prowadzi nas na manowce (i umówmy się – wszyscy wiemy, że Luke, Han i Leia nie giną w książkach!). Wiemy też, że Darth Plagueis zostaje zabity – i co ważniejsze, wiemy, kto go zabija. Luceno gra tu raczej na naszej wiedzy o Star Wars i skupia uwagę czytelnika, pokazując jak i kiedy dzieją się dane wydarzenia. Potrafi nawet sprawić, że zaczynamy inaczej patrzeć na wydarzenia z prequeli. Uzupełnia też luki narracyjne prequeli – bardziej niż powieści będące ich bezpośrednimi adaptacjami. I właśnie to czyni powieść tak inteligentną: rzadko kiedy widzi się tak spójną i szczegółową integrację tylu znanych postaci i wydarzeń z nową, fascynującą historią. W tej powieści narrator ma własny, unikalny głos, co rzadko zdarza się w książkach Star Wars. Nie ingeruje bezpośrednio w fabułę, ale nadaje jej epickości. Przykładowo – umieszcza planety lub wydarzenia w kontekście historycznym Star Wars. Odwołuje się też do miejsc i sytuacji znanych z filmów. Dodatkowo dostarcza wiele fizycznych detali, które pomagają wyobrazić sobie postacie i sceny.
• Ta powieść zachwyca nie tylko fabułą i postaciami, ale również stylem pisania, który jest niecodziennie wymagający. Osoby, które chcą tylko „przelecieć” książkę wzrokiem, nie znajdą z nią wspólnego języka. Kolejnym ważnym aspektem, który trzeba wziąć pod uwagę, jest Expanded Universe. Nie trzeba go znać na wylot, ale warto mieć pewne podstawy, ponieważ książka nawiązuje do różnych postaci i wydarzeń – co może pozostawić nowych czytelników z wielkim znakiem zapytania, tak jak mnie.

Podsumowując moje oczekiwania zostały zdecydowanie przekroczone! Jestem naprawdę pod wrażeniem tego, jak James Luceno zbudował i rozwinął postacie Dartha Plagueisa, Dartha Sidiousa i innych. Książka bez trudu dołącza do grona najlepszych powieści ze świata Star Wars – zarówno dzięki fabule, jak i znakomitej pracy nad bohaterami. Choć niektóre pytania pozostają bez odpowiedzi, jedno jest pewne: po przeczytaniu tej książki spojrzycie na trylogię prequeli zupełnie inaczej.

Dziękuję wydawnictwu Olesiejuk za przekazanie egzemplarza recenzenckiego.

Szczegóły wydania:

Tytuł: Star Wars: Kolekcja Legend: Darth Plagueis

Tytuł oryginalny: Star Wars: The Essential Legends Collection: Darth Plagueis

Autor: James Luceno

Tłumaczenie: Anna Hikiert-Bereza

Wydawnictwo: Olesiejuk

Data premiery: 26 marca 2025

Liczba stron: 528

Oprawa: miękka ze skrzydełkami

Cena: 49,99 PLN