STAR WARS: ZEMSTA SITHÓW

Star Wars. Epizod III: Zemsta Sithów (org. Star Wars. Episode III: Revenge of the Sith) to amerykański film z 2005 roku i trzecia część sagi Star Wars i ostatnia trylogii prequeli. Reżyserią ponownie zajął się George Lucas, zaś swoje role z poprzednich części powtórzyli m.in: Ewan McGregor jako Obi-Wan Kenobi, Natalie Portman jako Padmé Amidala, Hayden Christensen jako Anakin Skywalker, Ian McDarmind jako Kanclerz Palpatine/Darth Sidious czy Frank Oz jako Yoda. Premiera w kinach odbyła się na całym świecie tego samego dnia, bo 19 maja 20005 roku.

Dawno, dawno temu w odległej galaktyce….

STAR WARS

EPIZOD III

ZEMSTA SITHÓW

Wojna! Republika chyli się

ku upadkowi poprzez liczne

ataki bezwzględnego Lorda Sithów,

Hrabiego Dooku. Bohaterowie są

po obu stronach konfliktu. Zło

czai się wszędzie.

W zadziwiającym posunięciu,

okrutny przywódca armii droidów,

Generał Grievous, wtargnął do

stolicy Republiki, porywając

Kanclerza Palpatine`a, przywódcę

Galaktycznego Senatu.

W trakcie, gdy armia droidów

należąca do Separatystów, stara

się uciec z oblężonej stolicy

wraz z cennym zakładnikiem, dwaj

rycerze Jedi prowadzą desperacką

misję uratowania porwanego

Kanclerza...

Fabuła:

Wojny klonów trwają już trzy lata. Separatyści, dowodzeni przez Lorda Sithów hrabiego Dooku, porwali kanclerza Palpatine’a. Na ratunek ruszają dwaj rycerze Jedi: mistrz Obi-Wan Kenobi i jego przyjaciel oraz uczeń – Anakin Skywalker. Dostają się na pokład okrętu, na którym przetrzymywany jest kanclerz, ale wpadają w pułapkę. Kenobi zostaje ogłuszony w walce z hrabią Dooku, ale Skywalker zwycięża i namawiany przez kanclerza zabija pokonanego i bezbronnego Dooku, co jest sprzeczne z zasadami Jedi. Podczas walki na statku ucieka jednak inny groźny przeciwnik – cyborg generał Grievous, który przejmuje dowództwo nad armią separatystów.

Ocalony z opresji kanclerz Palpatine domaga się większych uprawnień. Niepokoi to rycerzy Jedi. Tymczasem kanclerz umieszcza w Radzie Jedi młodego Skywalkera jako swojego przedstawiciela. Jedi się godzą, ale nie dają Skywalkerowi tytułu mistrza. Chcą też, by donosił im o posunięciach kanclerza. Decyzje Rady wzbudzają nieufność u Skywalkera. Młody Jedi dowiaduje się też, że jego żona Padmé jest w ciąży. Anakina nęka koszmar, w którym widzi, jak jego ukochana umiera podczas porodu.

Wkrótce potem mistrz Yoda udaje się z batalionem klonów na Kashyyyk, planetę Wookieech, którą zaatakowały droidy Grievousa. Sam generał zostaje zlokalizowany przez wywiad Republiki na odległej niezależnej planecie Utapau. Rada Jedi wysyła tam Kenobiego z oddziałem klonów. Decyzja ta wzbudza gniew Skywalkera, któremu kanclerz powiedział wcześniej, że na pewno tę niebezpieczną misję Rada powierzy właśnie jemu. Skywalker jest przekonany, że Rada mu nie ufa i odsuwa go od swoich działań.

Podczas przedstawienia w operze kanclerz opowiada Skywalkerowi historię o najpotężniejszym z Sithów Darcie Plagueisie, który zapanował nad śmiercią. Ciągle nękany koszmarami Skywalker, zaczyna marzyć o uzyskaniu takiej mocy. Podczas kolejnej rozmowy z kanclerzem Skywalker domyśla się, że to właśnie on jest Darthem Sidiousem, lordem Sithów, który stoi za rebelią. W tym samym czasie Kenobi zabija generała Grievousa.

Skywalker wyznaje mistrzowi Mace Windu z Rady Jedi, kim naprawdę jest kanclerz, a tamten postanawia go aresztować i wyrusza do niego wraz z trojgiem innych Jedi. Palpatine zabija w początkowej fazie walki wszystkich oprócz Windu, który go pokonuje. Mistrz Jedi zabiłby kanclerza, gdyby nie interwencja Skywalkera, który się boi, że bez pomocy znającego Ciemną Stronę Mocy Palpatine’a Padmé umrze. Odcina więc Windu dłoń, a kanclerz dobija mistrza. Skywalker składa pokłon Sidiousowi, przechodzi na Ciemną Stronę Mocy i staje się Darthem Vaderem, uczniem Dartha Sidiousa.

Na rozkaz Sidiousa, Vader atakuje na czele Legionu 501 Świątynię Jedi na Coruscant i zabija wszystkich znajdujących się tam mistrzów, rycerzy, padawanów oraz młodziutkich uczniów. Kanclerz wydaje klonom Rozkaz 66 – polecenie zabicia wszystkich Jedi. Dowodzący rozrzuconymi po całej galaktyce oddziałami klonów Jedi giną z rąk swoich podkomendnych. Jedynie nieliczni z nich uchodzą cało z masakry.

Kanclerz wykorzystuje okoliczności aresztowania i mówi w senacie, że Jedi próbowali go zamordować. Bez trudu przekonuje senatorów do idei przekształcenia Republiki w Imperium Galaktyczne z nim jako imperatorem.

Kenobi i Yoda z pomocą senatora Baila Organy dostają się na Coruscant. Tam dowiadują się prawdy o Skywalkerze. Postanawiają, że musi zginąć. Kenobi udaje się do Padmé. Ta nie zdradza mu, gdzie jest jej ukochany, ale wkrótce wyrusza na wulkaniczną planetę Mustafar, gdzie Sidious wysłał Vadera, by ten zlikwidował niepotrzebnych mu już przywódców separatystów i tym samym zakończył wojnę. Kenobi niezauważony przez Padmé wsiada na jej statek. Yoda zaś ponosi porażkę w walce z Darthem Sidiousem. Po zażartej walce uznaje się za pokonanego i opuszcza Coruscant z senatorem Organą.

Kenobi i Padmé lądują na Mustafar, gdzie spotykają Vadera. Ten, przekonany, że żona go zdradziła, w napadzie szału zaczyna ją dusić, używając Mocy. Padmé pada nieprzytomna. Wywiązuje się walka między Kenobim a jego uczniem. Po długiej walce Vader przegrywa i traci lewą rękę oraz obie nogi. Kenobi zostawia go ciężko rannego i palącego się na brzegu rzeki lawy.

Kenobi dociera z nieprzytomną Padmé na pokład Tantive IV, gdzie znajdują się już Yoda i Bail Organa. Udają się z chorą do centrum medycznego w pasie asteroid Polis Massa. Tam Padmé umiera podczas porodu. Uratowanym dzieciom przed śmiercią nadaje jeszcze imiona – Luke i Leia.

Rannego i poparzonego na całym ciele Skywalkera-Vadera znajduje Darth Sidious. Po ciężkiej operacji Vader wraca do służby u boku swego nowego mistrza z protezami zamiast kończyn i z twarzą zakrytą maską.

Padmé zostaje pochowana na swojej ojczystej planecie Naboo, w rękach ma naszyjnik, który otrzymała od Anakina Skywalkera kilkanaście lat temu. Bail Organa zabiera córkę Skywalkera do siebie na Alderaan. Luke trafia do swoich wujostwa na Tatooine, gdzie ma dorastać pod ich czujnym okiem. Obi-Wan Kenobi postanawia ukryć się na Tatooine, gdzie będzie mógł pilnować Luke’a i szkolić się u boku swojego dawnego mistrza Qui-Gona, który wrócił z zaświatów Mocy.

Chronologia:

Film Zemsta Sithów oznacza za zakończenie trylogii prequeli, którego akcja toczy się około trzy lata po filmie Atak klonów i kończy się około 19 lat przed filmem Nowa nadzieja. Trzy letnią lukę między Epizodem II i III wypełnia serial animowany Wojny klonów.

Rok	Film/serial
32 BBY* (0)	Gwiezdne wojny: Mroczne widmo
22 BBY (10)	Gwiezdne wojny: Atak klonów
22-19 BBY (10-13)	Gwiezdne wojny: Wojny klonów
19 BBY (13)	Gwiezdne wojny: Zemsta Sithów
13/10 BBY (19/22)	Han Solo. Gwiezdne wojny - historie
5-0 BBY (27-32)	Star Wars: Rebelianci
13/0 BBY (19/32)	Łotr 1. Gwiezdne wojny - historie
0 BBY (32)	Gwiezdne wojny: Nowa nadzieja
3 ABY** (35)	Gwiezdne wojny: Imperium kontratakuje
4 ABY (36)	Gwiezdne wojny: Powrót Jedi
7 ABY (39)	Star Wars: The Mandalorian
34 ABY (66)	Star Wars: Ruchu Oporu
34 ABY (66)	Gwiezdne wojny: Przebudzenie Mocy
34 ABY (66)	Gwiezdne wojny: Ostatni Jedi
35 ABY (67)	Gwiezdne wojny: Skywalker. odrodzenie

* BBY – Before Battle of Yavin – przed bitwą o Yavin

** ABY – After Battle of Yavin – po bitwie o Yavin

W nawiasach podano rok po Mrocznym widmie, w którym wydarzenia uznaje się za rok 0

Filmy zaznaczone na czerwono mają przygotowane specjalne podstrony, zachęcamy do zapoznania się z nimi.

Ciekawostki:

- Star Wars. Epizod III: Zemsta Sithów była konsekwentnie produkowana w systemie HDCAM-SR. George Lucas potwierdził tym swoją reputację pioniera w wykorzystaniu cyfrowych kamer kinowych, po tym jak wykorzystał w filmie Star Wars. Epizod II: Atak klonów system HDCAM.

- Podobnie jak w Ataku klonów, pancerze żołnierzy klonów, a nawet całe klony zostały stworzone w całości jako animacje komputerowe. W scenach, w których klony są widziane bez hełmu, głowa aktora Temuery Morrisona została wklejona na ciało wygenerowane komputerowo.

- Twórca i reżyser Gwiezdnych wojen George Lucas ma krótką epizodyczną rolę w filmie: jako Baron Papanoida jest pomalowany na niebiesko, z pełną brodą i turbanem na głowie, można go dostrzec w trakcie scen w operze.

- Syn Lucasa, Jett, także ma niewielką rolę epizodyczną: jako uczeń Jedi Zett Jukassa atakuje grupę żołnierzy klonów pilnujących Świątyni Jedi, po czym senator Bail Organa ucieka na swoim ścigaczu.

- Kiedy Anakin i Obi-Wan lecą na powitanie przez polityków, w tle widać Sokoła Millennium Hana Solo.

- Gwiazda Śmierci pojawia się także jako hologram na spotkaniu przywódców separatystów na Mustafar. Pod koniec filmu pojawia się ponownie jako konstrukcja z rusztowaniami. Na tym zdjęciu widoczna jest również młodsza wersja gubernatora Tarkina, późniejszego dowódcy stacji kosmicznej. Aktor Wayne Pygram otrzymał pełną maskę, aby otrzymać uderzające rysy twarzy oryginalnego aktora odgrywającego Tarkina w Nowej nadziei z 1977 roku, Petera Cushinga.

- W czerwcu 2005 roku chińska aktorka Bai Ling była pierwszą kobietą z Chińskiej Republiki Ludowej, która zdobiła okładkę amerykańskiego magazynu dla mężczyzn Playboy. George Lucas zaprzeczył stwierdzeniu Ling, że właśnie dlatego usunął sceny z filmu, w których kobieta pojawia się jako senator Bana Breemu. Cięcia były konieczne ze względów technicznych i czasowych.

- Z okazji kinowej premiery samochody Red Bull Racing z Formuły 1 pojechały 22 maja 2005 roku w Grand Prix Monako w wozach ze zdobieniami w stylu Star Wars. Ubrania zespołu także zostały odpowiednio dopasowane. Oba samochody zostały wyeliminowane podczas wyścigu.

- Premiera reedycji 3D filmu była zaplanowana na 4 października 2013 roku (Epizod I wydany w 3D w lutym 2012 roku) została odwołana przez Lucasfilm 29 stycznia 2013. Wynikało to z prac nad nową trylogią sequeli sagi Star Wars, Lucasfilm podjęło więc decyzję, że wszystkie siły będą przekierowane właśnie na trylogię sequeli. Jednak po premierze wersji 3D Epizodu II na Star Wars Celebration Europe w lipcu 2013, Epizod III został po raz pierwszy pokazany w 3D w dniu 17 kwietnia 2015 roku na Celebration Anaheim.

- Na podstawie fabuły filmu została gra wideo o tej samej nazwie, w której można odtworzyć akcję z filmu.

- Premiera filmu została poprzedzona wydaniem powieści Jamesa Luceno Labirynt zła, której fabuła jest umiejscowiona przed Epizodem III i jest jego prequelem. Jednak ta książka nie jest już częścią oficjalnego kanonu Gwiezdnych wojen.

Różne wersje:

Star Wars. Epizod III: Zemsta Sithów to jedyny film z sagi Gwiezdnych wojen, który pozostaje niezmieniony wraz z premierami na rożnych nośnikach. W przypadku sprzedaży płyt DVD i VHS zastosowano inne przejście między dwiema scenami. Efekt ten został jednak odrzucony w wersji Blu-ray i dostosowany do oryginalnej wersji kinowej.

Odbiór filmu:

Zemsta Sithów otrzymała głównie pozytywne recenzje. W związku z tym amerykański portal Rotten Tomatoes odnotował 79% pozytywnych opinii na podstawie 253 opinii. Inna strona internetowa, Metacritic, zawiera 68% pozytywnych recenzji na podstawie 40 ocen.

Wyniki finansowe:

Star Wars: Epizod III zarobił około 849 milionów dolarów na całym świecie, w tym 380 milionów dolarów w Stanach Zjednoczonych i 4,2 miliona dolarów w Polsce. Koszt produkcji wyniósł około 113 milionów dolarów.

Star Wars. Epizod III: Zemsta Sithów znajduje się obecnie na 71 miejscu (stan na 5 maja 2019) na liście najbardziej udanych filmów wszech czasów.

Polecana literatura:

- Matthew Stover: Star Wars: Część III: Zemsta Sithów, wyd. Amber, 2005

- Patricia C. Wrede: Star Wars: Episode III: The Revenge of the Sith, Junior Novel

- Star Wars: Revenge of the Sith – Junior Graphic Novel>>

Jeszcze więcej Zemsty Sithów:

• Recenzja: Zemsta Sithów - komiks na podstawie filmu
• Przewodnik: Podroż Qui-Gon Jinna
• 8 rzeczy, których możesz nie wiedzieć o Wookieech