STAR WARS: NOWA NADZIEJA

Gwiezdne wojny (tytuł oryginalny: Star Wars) to film amerykański film sci-fi autorstwa scenarzysty i reżysera George'a Lucasa, który swoją premierę miał w 1977 roku. Podczas rozdania Oscarów w 1978 roku zdobył sześć nagród i jest jednym z najbardziej udanych finansowo filmów fabularnych wszech czasów. Gwiezdne wojny rozpoczęły jedną z największych serii filmowych w historii i jest czwartym Epizodem sagi Skywalkerów. Film wyprodukował Gary Kurtz, w którym wystąpili Mark Hamill, Carrie Fisher i Harrison Ford.

Film rozgrywa się w fikcyjnej, odległej galaktyce i opowiada o Sojuszu Rebeliantów, grupie bojowników o wolność kierowanej przez księżniczkę Leię Organa, która próbuje zniszczyć ogromną stację kosmiczną zdolną do zniszczenia całej planety oraz Imperium, które kierowane jest przez Dartha Vadera.

Zdjęcia miały miejsce w 1976 roku, premiera zaś odbyła się 25 maja 1977 roku w Stanach Zjednoczonych. W Polsce premiera miała miejsce 30 marca 1979 roku. Film niespodziewanie pobił wiele rekordów i zastąpił Szczęki (1975) jako najbardziej udany finansowo film w historii w tym czasie i utrzymywał ten tytuł przez kilka lat, aż do premiery E.T. (1982). Uważany jest za jeden z najważniejszych filmów w historii filmu i zapoczątkował swój fikcyjny wszechświat z dziesiątkami książek, komiksów, opowiadań, gier wideo, kontynuacji, seriali i innych prac towarzyszących i jest głęboko zakorzeniony we współczesnej popkulturze.

Dziś film jest dystrybuowany wyłącznie pod alternatywnym tytułem Star Wars: Episode IV - A New Hope (Gwiezdne wojny: Epizod IV – Nowa nadzieja). Kontynuacja filmu ukazała się trzy lata później wraz z filmem Imperium kontratakuje (1980).

Dawno, dawno temu w odległej galaktyce....

Gwiezdne wojny

Część IV

Nowa nadzieja

Nastał czas wojny domowej.

Statki rebeliantów

atakujące z ukrytej bazy,

odniosły pierwsze zwycięstwo w walce

ze złowrogim Imperium Galaktycznym.

Szpiedzy wykradli tajne plany

ostatecznej broni Imperium,

Gwiazdy Śmierci, stacji

kosmicznej o sile rażenia

zdolnej zniszczyć całą planetę.

Ścigana przez agentów Imperium

księżniczka Leia ucieka do domu,

strzegąc wykradzionych planów,

które mogą ocalić jej lud

i przywrócić wolność galaktyce....

Fabuła:

Akcja Nowej nadziei toczy się dziewiętnaście lat po upadku Republiki i powstaniu Imperium oraz walce między Anakinem (obecnie Lordem Vaderem), a Obi-Wanem (obecnie Benem Kenobim), czyli w roku 0 BBY/ABY. Po upadku Republiki (czas zwany Wielką Czystką – okres pomiędzy Zemstą Sithów a Nową nadzieją) Lord Vader zabił większość rycerzy Jedi w galaktyce. W wykonywaniu tego planu wspomagali go szturmowcy.

Imperium sprawuje najwyższą władzę w galaktyce. Organizacją usiłującą je obalić jest Sojusz Rebeliantów, dowodzony przez Mon Mothmę. Jak dotąd ponoszący porażki rebelianci, odnieśli pierwsze zwycięstwo i wykradli Imperium plany wielkiej bojowej stacji kosmicznej – Gwiazdy Śmierci, zdolnej do niszczenia całych planet. Darth Vader rusza w pościg za statkiem rebeliantów. Po pewnym czasie wraz ze szturmowcami wdziera się na pokład i porywa księżniczkę Leię, która wcześniej jednak przekazuje plany dwóm droidom – R2-D2 i C-3PO. Roboty ewakuują się i lądują na planecie Tatooine, gdzie zostają porwani przez Jawów i wystawieni na sprzedaż. Leia z kolei jest torturowana przez Vadera.

Na Tatooine, dziewiętnastoletni farmer – Luke Skywalker wybiera się wraz z wujem Owenem na wyprzedaż, gdzie dokonuje zakupu R2-D2 i C-3PO. Podczas jednej z napraw R2-D2, odkrywa on, iż robot zawiera w sobie wiadomość od księżniczki, w której prosi ona niejakiego Bena Kenobiego o pomoc. Skywalker postanawia go odnaleźć, lecz wuj sprzeciwia się. W pewnym momencie okazuje się, że R2-D2 uciekł. Luke i C-3PO ruszają jego tropem, lecz gdy go znajdują, zostają zaatakowani przez Ludzi Pustyni. Z sytuacji wybawia ich Ben Kenobi, a w rzeczywistości Obi-Wan Kenobi, rycerz Jedi. Następnie zabiera chłopaka i droidy do swego domu. Podczas rozmowy starzec mówi Luke’owi, że jego ojciec był wielkim Jedi, lecz został pokonany przez Lorda Vadera – byłego ucznia Obi-Wana. Przekazuje mu także miecz świetlny i wyjawia, że istnieje Moc – pole energii spajające cały wszechświat. Kenobi proponuje chłopakowi udział w wyprawie, jednak ten uznaje, że jest potrzebny do pracy w domu. Gdy wraca, zastaje zniszczoną farmę i dom oraz spalone ciała wujostwa, zabitych przez szturmowców. Chłopak uznaje, że nic go już nie trzyma na farmie.

Ben, Luke i droidy udają się do kantyny w Mos Eisley w poszukiwaniu pilota. Po krótkiej kłótni, w wyniku której Kenobi odcina pewnemu kosmicie rękę mieczem świetlnym, odnajdują przemytników – Hana Solo oraz jego kompana, Wookie’ego imieniem Chewbacca. Proponują im wysokie wynagrodzenie za przewóz. Han jest w sporze z potężnym Huttyjskim gangsterem Jabbą, któremu jest winny sporą sumę kredytów galaktycznych, przez co ten jest gotów wiele zapłacić za jego życie. Tuż po wyjściu Luke’a i Bena zabija łowcę nagród – rodianina Greedo, który chce zdobyć nagrodę za pozbycie się Solo. Według planu Luke, Han, Ben i Chewbacca lecą na Alderaan. Podczas podróży Ben uczy Skywalkera posługiwania się Mocą oraz sztuki Jedi.

W międzyczasie na Gwieździe Śmierci księżniczka jest torturowana przez Dartha Vadera, który usiłuje wyciągnąć z niej informacje na temat położenia tajnej bazy rebeliantów. Ponieważ tortury nie dają rezultatów, wielki moff Wilhuff Tarkin szantażuje Leię groźbą użycia mocy Gwiazdy Śmierci na jej rodzimej planecie, Alderaanie. Leia kłamie, że baza znajduje się na Dantooine, nie powstrzymuje to jednak Tarkina przed zniszczeniem Aldeeranu. W tym samym momencie Kenobi mówi, iż odczuł zaburzenie w Mocy, „coś, jakby ból miliardów istot”. Gdy docierają na miejsce, odkrywają, że planeta została zniszczona. Wkrótce Gwiazda Śmierci wciąga ich do swojego wnętrza za pomocą promieni ściągających i blokuje wyjście polem ochronnym.

Luke, Han i Chewbacca ruszają uwolnić Leię, a droidy w obawie o swoje bezpieczeństwo przemieszczają się po stacji. Ben natomiast idzie wyłączyć pole ochronne, by ich statek – Sokół Millennium mógł odlecieć. Wyłącza pole i natrafia na Lorda Vadera, z którym wdaje się w pojedynek na miecze świetlne. Solo, Skywalker i Wookie odnajdują księżniczkę. Trafiają do zsypu na śmieci, gdzie mają zostać zgnieceni. W porę jednak ratuje ich R2-D2. Następnie natykają się na walczących ze sobą Bena i Vadera. Kenobi również ich zauważa i z rozmysłem opuszcza miecz. Lord Vader go zabija. Czwórka bohaterów odlatuje.

W bazie rebeliantów ustalony zostaje plan, według którego kilku pilotów (w tym Luke) poleci myśliwcami X-wing na Gwiazdę Śmierci i trafi w jej słaby punkt – szyb wentylacyjny. Przed odlotem Skywalker kłóci się z Hanem, który nie chce brać udziału w misji, bo interesują go tylko pieniądze.

Rozpoczyna się bitwa o Yavin, w której po jednej biorą udział 3 eskadry Rebelii i myśliwce Imperium, gdyż lasery Gwiazdy nie są w stanie trafić w małe maszyny rebelii. W pewnej chwili do walki przyłącza się Darth Vader, będący świetnym pilotem. Po długiej zaciętej bitwie Luke zostaje jednym z trzech żywych pilotów (obok m.in. Wedge Antillesa). Przed śmiercią ocala ich zreflektowany Han Solo, który niszczy myśliwce Imperium. Luke słyszy głos Bena, który każe mu użyć Mocy przy oddawaniu strzału. Skywalker tak też robi i oddaje celny strzał niszcząc stację kosmiczną z Tarkinem na pokładzie. Lord Vader ucieka.

Luke i Han zostają bohaterami Rebelii, jak również jej członkami.

Chronologia:

Gwiezdne wojny to początek pierwszej trylogii (obecnie znanej jako klasyczna trylogia) Star Wars, która rozwinęła się w 1980 roku wraz z filmem Imperium kontratakuje, a zakończyła w 1983 roku filmem Powrót Jedi, zapoczątkowując jedną z najbardziej udanych serii filmowych wszechczasów. Fabuła filmu, a ściślej zniszczenie pierwszej Gwiazdy Śmierci w bitwie o Yavin IV pod koniec filmu, jest centralnym punktem fikcyjnej ery wszechświata Gwiezdnych wojen. Dlatego wszystkie zdarzenia są zawsze podawane w liczbie lat, które miały miejsce przed tym okresem lub po nim.

Rok	Film/serial
32 BBY* (0)	Gwiezdne wojny: Mroczne widmo
22 BBY (10)	Gwiezdne wojny: Atak klonów
22-19 BBY (10-13)	Gwiezdne wojny: Wojny klonów
19 BBY (13)	Gwiezdne wojny: Zemsta Sithów
13/10 BBY (19/22)	Han Solo. Gwiezdne wojny - historie
5-0 BBY (27-32)	Star Wars: Rebelianci
13/0 BBY (19/32)	Łotr 1: Gwiezdne wojny - historie
0 BBY (32)	Gwiezdne wojny: Nowa nadzieja
3 ABY** (35)	Gwiezdne wojny: Imperium kontratakuje
4 ABY (36)	Gwiezdne wojny: Powrót Jedi
7 ABY (39)	Star Wars: The Mandalorian
34 ABY (66)	Star Wars: Ruchu Oporu
34 ABY (66)	Gwiezdne wojny: Przebudzenie Mocy
34 ABY (66)	Gwiezdne wojny: Ostatni Jedi
35 ABY (67)	Gwiezdne wojny: Skywalker. Odrodzenie

* BBY – Before Battle of Yavin – przed bitwą o Yavin

** ABY – After Battle of Yavin – po bitwie o Yavin

W nawiasach podano rok po Mrocznym widmie, w którym wydarzenia uznaje się za rok 0. Filmy oznaczone kolorem czerwonym mają przygotowane specjalne podstrony.

Fabuła filmu rozpoczyna się około 19 lat po wydarzeniach z Gwiezdnych wojen: Epizodu III - Zemsta Sithów (2005), pod koniec których Imperium Galaktyczne pod przewodnictwem Imperatora i jego ucznia Dartha Vadera przejmuje kontrolę nad większością światów galaktyki. Łotr 1: Gwiezdne wojny - historie (2016), pierwszy film z serii spin-offów, opisuje zdobycie przez rebeliantów planów Gwiazdy Śmierci. Bezpośrednią kontynuacją jest film Imperium kontratakuje, którego akcja toczy się około trzy lata po Gwiezdnych wojnach: Nowej nadziei.

Postacie:

Główni bohaterowie:

- Luke Skywalker (Mark Hamill), syn Jedi, Anakin Skywalker. Dorastał ze swoim wujem Owenem i ciotką Beru na pustynnej planecie Tatooine. Marzy o opuszczeniu rodzinnej farmy i rozpoczęciu kariery pilota w Gwiezdnej Akademii Imperium.

- Han Solo (Harrison Ford), przemytnik i kapitan statku kosmicznego Sokół Millennium. Ma długi wobec kryminalisty Jabby Hutta i jest zainteresowany głównie pieniędzmi.

- Leia Organa (Carrie Fisher), księżniczka jej rodzinnej planety Alderaan i członek Sojuszu Rebeliantów, który współtworzył jej przybrany ojciec, Bail Organa. Cieszy się immunitetem dyplomatycznym senatora Alderaana, którego próbuje użyć do zjednoczenia przeciwników Imperium.

- Obi-Wan „Ben” Kenobi (Alec Guinness), starzejący się mistrz Jedi oraz były mentor i przyjaciel Anakina Skywalkera, od lat żyje na wygnaniu na Tatooine.

- Darth Vader (David Prowse), Lord Sith. Jego zadaniem jest odbicie planów Gwiazdy Śmierci i odnalezienie bazy Sojuszu Rebeliantów.

- C-3PO (Anthony Daniels), droid protokolarny, który zna ponad 6 milionów form komunikacji.

- R2-D2 (Kenny Baker), droid astromechaniczny. W jego pamięci są plany Gwiazdy Śmierci.

- Chewbacca (Peter Mayhew), Wookiee z planety Kashyyyk. Jest drugim pilotem i przyjacielem Hana Solo.

- Wilhuff Tarkin (Peter Cushing), wielki Moff Imperium i dowódca Gwiazdy Śmierci.

Miejsca:

- Alderaan, spokojna planeta, której krajobraz składa się głównie z rozległych łąk i jezior przecinających wysokie pasma górskie. Planeta jest domem księżniczki Lei.

- Tatooine, pustynna planeta obracająca się wokół bliźniaczej pary słońc. To schronienie dla przemytników, przestępców i ludzi, którzy nie chcą być znalezieni.

- Yavin IV, jeden z wielu księżyców giganta gazowego Yavin. Tajna baza Sojuszu Rebeliantów.

Edycja z 1997 roku:

W 1997 roku wydano edycję specjalną filmu, w której wprowadzono wiele zmian względem oryginału z 1977 roku – m.in.:

- dodano ujęcia szturmowców Imperium jeżdżących na dewbackach na Tatooine,

- dodano scenę rozmowy Hana Solo z Jabbą przy Sokole Millenium w Mos Eisley,

- zmieniono konfrontację Hana z Greedo w kantynie w Mos Eisley – w tej edycji Greedo strzelił w kierunku Hana, pudłując, zanim został przez niego zabity, co jednak spotkało się z dezaprobatą ze strony wielu fanów Gwiezdnych wojen,

- do sceny zniszczenia Alderaanu przez Gwiazdę Śmierci dodano pierścień eksplozji,

- dodano scenę rozmowy Luke’a z Biggsem Darklighterem na Yavinie IV,

- dodano pierścień eksplozji w scenie zniszczenia Gwiazdy Śmierci,

- część ujęć przerobiono z dodaniem CGI.